polymath

Մի ժամանակ լավ սովորություն ունեի. գրում էի, որպեսզի անգլերեն սովորեմ, չէ, ավելի ճիշտ, որ դուրս գամ հինգ հազարանոց բառարանիս կաղապարներից:-) Էդպես եմ սկսել բլոգրել, 2005թ. հունվարից: Հիմա էլ կարդալիս երբեմն հաճույք եմ ստանում բառարանը քչփորելուց: Օրինակ՝ duress, arriviste, propitious: Աստված գիտի թե ինչքան էս բառերը թրև կգան հիշողությանս մեջ, կամ երբևէ կհիշե՞մ դրանք ճիշտ ժամանակին, ճիշտ տեղում, բայց հիմա հաճելի ա:-)

-յան

Անմիջապես զգոնանում եմ. «Երևի հայ ա»: Արդեն գրեթե երկու տարի հետևում եմ http://www.artknowledgenews.com/ - ի ամենօրյա e-mail-ին: Երբեմն առանց բացելու ջնջում եմ, երբեմն հաճույքով կարդում: Էսօր իմացա Ռուբեն Նաքյանի մասին: Բայց մինչև իմանալը, լիքը նայեցի էս նկարին (քանդակ չեմ կարող ասել:-)):

Structure, Agency and the Internal Conversation

Standing back entails accepting the consequences of the self-imposed curtailment of one's horizons. For the 'communicative reflexive' (those who engage in reflexive deliberations through 'thought and talk'), it means embracing the status quo and editing one's hopes to that which is possible within it. Since ambition has been voluntarily renounces, only external factors outside the agent's control (such as changes in national pay scales) can alter their lot. Consequently, all internal attention shifts to how to make the best of it, by intensive budgeting. Only contingency rather than agency could change any of the terms in this equation. Significantly, the lottery was mentioned by everyone in this sub-group and by nobody in any other. Once you have made your bed, then lie on it economically, but if part of you persists in dreaming, then keep buying a lottery ticket. There appears to be nothing between a limited savings' scheme and hitting a lottery jackpot. (M. Archer, p. 202)

How do I dream?

Մարտ

Մեր տանը բաբոյի տանն հոտն է՝ հին փայտի, փոշու ու խոնավության: Այգում բողբոջել են նարգիզն ու կակաչը, պուճուրիկ բալենին: Գարունը անձրևին խաբ տալով, կես ժամանոց արևային պատառիկներով մտնում է Լոնդոն:

The Lion and the Unicorn: Socialism and the English Genuis

George Orwell, 1941...

An illusion can become a half-truth, a mask can alter the expression of a face. The familiar arguments to the effect that democracy is 'just the same as' or 'just as bad as' totalitarianism never take account of this fact. All such arguments boil down to saying that half a loaf is the same as no bread. In England such concepts as justice, liberty and objective truth are still believed in. They may be illusions, but they are very powerful illusions. The belief in them influences conduct, national life is different because of them. ...The hanging judge, that evil old man in scarlet robe and horse-hair wig, whom nothing short of dynamite will ever teach what century he is living in, but who will at any rate interpret the law according to the books and will in no circumstances take a money bribe, is one of the symbolic figures of England. He is a symbol of the strange mixture of reality and illusion, democracy and privilege, humbug and decency, the subtle network of compromises, by which the nation keeps itself in its familiar shape. (pp.45-46)

Last Friday I was attending a conference at LSE where Armenians were discussing the prospects of development in the Republic of Armenia. Both panelists and participants talked about corruption, inefficient taxation system, poor use of resources, and what not. Solutions? Big words like democracy building, fighting against corruption, bla-bla. One of the panelists, Ruben Vardanyan, aha, the one, was occasionally shaking his head as a no to all those suggestions. When it was time to wrap up the discussion, he said, "We've got to believe we can do the best. We need to believe that we are strong and can do things." It was sudden and genuine...

After all they (the British ruling class) belonged to a class with a certain tradition, they had been to public schools where the duty of dying for your country, if necessary, is laid down as the first and greatest of the Commandments. They had to feel themselves true patriots, even while they plundered their countrymen. Clearly there was only one escape for them - into stupidity. They could keep society in its existing shape only by being unable to grasp that any improvement was possible. Difficult though this was, they achieved it, largely by fixing their eyes on the past and refusing to notice the changes that were going on round them.

An empire with a Victorian past could have afforded a lapse into stupidity, but can we???

One thing that has always shown that the English ruling class are morally fairly sound, is that in time of war they are ready enough to get themselves killed. Several dukes, earls and what nots were killed in the recent campaign in Flanders. (p. 60)

Do we need another war to pronounce our elite morally bankrupt? Are we not in war enough right now? Warring with oneself is a deadlier war, isn't it? Orwell calls England a 'family with the wrong members in control'. Still a family... We seem to have had the wrong members (perhaps even the right ones) get astray far too away to remember what a family is and how it feels...

The fragility of goodness: luck and ethics in Greek tragedy and philosophy

"Haemon's advice is that the true way to being humanly civilized requires the preservation of the mystery and specialness of the external, the preservation, in oneself, of the passions that take one to these mysteries. Such a life has room for love; and it also has room, as Tiresias's life shows, for genuine community and cooperation. Only the person who balances self-protection with yielding in this way can be either a lover or a friend: for the completely passive victim cannot act to help another, and the Creonic agent cannot see otherness. The "razor's edge of luck" requires in this way the most delicate balance between order and disorder, control and vulnerability." (Nussbaum, M., p. 81)

Sexual 'being-with' cannot be stably prolonged, both because of its internally 'impure' structure of need and repletion, and also because it relies on the presence of an object that is not the lover's to command. Intellectual intercourse is free of these defects. (p. 182)

The openness of the lover brings with it this naked vulnerability to criticism. In the closed world of eromenos (in Greek homosexual custom a beautiful creature without pressing needs of his own), defects and treasures, both, hide confortably from scrutiny. Being known by the lover can, by contrast, bring the pain of shame, as the lover's eye reveals one's own imperfections. On the other hand this pain [...] may lead to some kind of growth. (. 189)

It is easy enough to see structural parallels between sexual desire and the desire for wisdom. Both are directed towards objects in the world, and aim at somehow grasping or possessing these objects. The fulfilled grasp of the object brings, in both cases, satiety and the temporary cessation of desire: no sphere seduces, 'no god searches for wisdom'. Both can be aroused by beauty and goodness. Both revere the object as a separate, self-complete entity, and yet long, at the same time, to incorporate it. But Alcibiades appears to want to claim something more controversial and anti-Socratic than this parallelism. With his claims that a story tells the truth and that his goal is to open up and to know, he suggests, that the lover's knowledge of the particulat other, gained through an intimacy both bodily and intellectual, is itself a uniqiue and uniquely valuable kind of practical understanding, and one that we risk losing if take the first step up the Socratic ladder.

Socratic knowledge of the good, attained through pure intellect operating apart from the senses, yields universal truths - and, in practical choice, universal rules. If we have apprehended the form, we will be in possession of a general account of beauty, an account that not only holds true of all and only instances of beauty, but also explains why they are correctly called instances of beauty, and grouped together. Such understanding, once attained, would take priority over our vague, mixed impression of particular beautifuls. It would tell us how to see.

The lover's understanding, attained through the supple interaction of sense, emotion and intellect, yields particular truths and particular judgements. (p. 190)

Moral (for myself): read Symposium:-)

Մեր մոռացված նախնիների ստվերները

BFI-ում երեկ Փարաջանովի վերջին ֆիլմի ցուցադրությունն էր: Կինոգետները բազմիցս խոսել են, ու միլիոն անգամ ինձանից լավ, թե ինչու (կամ ոչ) պիտի նայել Փարաջանովի ֆիլմերը: Բացի սովորական, առօրյա կյանքի («... ու ապրում էին նրանք իրենց առօրյան, իսկ տոներին զբաղվում կախարդությամբ...» ) պատմության սքանչելի տեսապատումը (Փարաջանովի ֆիլմերը նման են Գաուդիի շենքերին՝ երազից պոկված ծվեններ, որ չգիտես ինչպես գոյատևում են մեր առօրյայում), ֆիլմից հետո մտածում էի Փարաջանովի մասին: Ու Կուստուրիցայի: Ու Արջուն Ապպադուրայի, ում գիրքը կարդում էի վերջին շաբաթվա ընթացքում: Փարաջանովն ու Կուստուրիցան այսօրվա սիրված պիտակներից մեկի լավագույն օրինակն են՝ գլոբալ, համաշխարհային մարդ-արարած: Մարդիկ, ովքեր մշակույթների խառնարան են, ովքեր էսօրվա մետրոպոլիսն ունեն իրենց հոգում: Բայց արի ու տես, որ երկուս են իրենց ֆիլմերում պատկերել են այն, ինչ Ապպադուրայն անվանում է «տեղայնություն», չգիտեմ ճի՞շտ թարգմանություն է արդյոք locality հասկացության, որը վերջինս սահմանում է ոչ որպես տարածքային և կոնտեքստային հասկացություն այլ որակ, որն ստացվում է սոցիալական մերձավորության, փոխհարաբերվելու տեխնոլոգիաների ու կոնտեքստների հարաբերման ամբողջությունից: Էս ամենն իհարկե էական չի, էական է սա.

Ceremonies of naming and tonsure, scarification and segregation, circumcision and deprivation are complex social techniques for the inscription of locality onto bodies. Looked at differently, they are ways to embody locality as well as to locate bodies in socially and spatially defined communities. (Modernity at Large: Cultural Dimensions of Globalization)

Երկուսն էլ սոցիալական ու տարածքային սահմանափակումներից անդին պատկերել են նույն այդ տարածքներով դաջված մարդկանց: Անասելի հզոր պատկերներ են ստացվել. խորը, հուզիչ, գեղեցիկ... Ինչո՞ւ: Ինչպե՞ս է դա ստացվել:

Arshile Gorky: A Retrospective

90-ականների սկզբին մեր տանը հայտնվեց ժամանակակից արվեստի մասին բարալիկ մի գիրք, որից փորձեցի փոքրիկ բանալիներ գտնել դեպի տարօրինակ տարածքներ, ինչպիսիք են կուբիզմն ու էքսպրեսիոնիզմը, սյուրռեալիզմն ու սիմվոլիզմը: Մի խոսքով, դեպի տասյնակ գունախեղդ-գծային-երկրաչափական-տարօրինակ -իզմեր: Ռեալիզմն ինձ ձանձրալի էր թվում, բանալ, երևակայությունից զուրկ: Իսկ խորանարդե գլուխներն ու շրջանակե կրծքերը՝ ոտքերը թիկնակին բարձած աթոռին ստիպում էին քրտնել երևակայությանս՝ աներևակայելի ջանքերից... Միգուցե պետք էին էդ տարիներն ու ջանքերը: Որպեսզի հետո հանգիստ նայեմ...

Մադրիդյան Reigna Sofia-ն երևակայության ու փորձերի մի խելագար պարահանդես էր: Բայց «ես իդ պարը չիմ պարում»: Այդուհանդերձ, որոշեցի գնալ Արշիլ Գորկու ցուցահանդեսին:

Նա ինձ ցնցում է իր կյանքով ընդհանրապես, երեկ՝ միայն իր «Նկարիչն ու մայրը» կտավով: Նույն վերնագրով երկու նկար էր ցուցադրված Թեյթում, որոնցից մեկն անմիջապես պիտակեցի սպիտակ, մյուսը՝ վարդագույն: Երկրորդի մասին հեշտ է խոսել. կարոտ կա մեջը ու թանձր տխրություն: Կարոտն ու տխրությունը նկարելի են:

Սպիտակը դաժան կտավ է... Մոր ջնջված ձեռքերով ու անթարթ հայացքով երեխայի աչքերի առաջ դատարկում ես կյանքի գավը: Էսպիսի կտավների մասին չեն խոսում...

Կարելի խոսել Betrothal շարքի մասին, որ տաք էր, զգայական: Ինչ-որ զարմանալի կենսուրախություն կար այս կտավներում, որ բացակայում էր նկարչի մյուս գործերում (միգուցե իմ միտքն էր նրա գործերին փաթաթել հանգիստը կորցրած ճիգի վայրագությունը, չգիտեմ): Քանի-քանի անգամ է մարմինը փրկել ոգու մասին խոսելու անկարողությունից:-)

Հրաշալի կազմակերպված ցուցահանդես էր. կտավների քանակն ու բազմազանությունը թույլ էին տալիս «կարդալ ու վերակարդալ» Գորկուն՝ առանց պատռված էջերի:

«Որ ի՞նչ անի»

Այս հարցն ազդարարում է երկուսուկես տարեկան Նարեի հարցերի վերջը, որովհետև իմ պատասխանների զորանոցն արդեն սպառված է...

- Պապիտն ո՞ւր ա:

- Գյուղում:

- Ի՞տ ա անում:

- Մեղուներին կեր ա տալիս:

- Ո՞ր իտ անի:

***

Կարդում եմ «Ինքնագրի» երկու հաղթող պատմվածքները: Ծանր զգացողություն ունեմ, բայց «ինչո՞ւ» հարցին լավ պատասխան չունեմ: Միգուցե Վիգոտսկին մի քիչ լուսավորի՞. "Прямая линия — это и есть действительность, заключенная в этом рассказе, а та сложная кривая построения этой действительности, которой мы обозначили композицию новеллы, есть его легкое дыхание." (Психология искусства)

Չկա այս թեթև շունչը: Կա իրականության հայելային արտացոլում, ինչպես ռաբիզում, որ տանել չեմ կարող: Գեղեցիկի թեթևություն չկա: Չէ, խոսքս վարդագույն ակնոցի մասին չի, բնա՛վ (մանավանդ վարդագույնը չեմ սիրում): Բացակայում է շունչը, որ պիտի իրականությունն ՍՏԵՂԾԱԳՈՐԾություն դարձնի: Whatever this means:-) Հակառակ դեպքում ինչու գրել, կարելի է ուղղակի ապրել: Իհարկե, կարելի է վիճել. իսկ ինքնաարտահայտո՞ւմը: Ձեռքերս վեր եմ բարձրացնում. բլոգային գրականության այս դարաշրջանում պիտի հաշտվեմ ստեղծագործության պարտությանն ինքնաարտահայտմանը: Էս էլ քեզ երևի «Որ ի՞նչ անի»-ի պատասխանը...